Ekonomiyi Doğrudan Etkileyen Stratejik Tesisler: Limanlar

Bu haberimizde Türkiye’nin büyük limanlarının neler olduğu ve stratejik etkileri analiz edilmiştir.

Liman; gemilerin dalga, akıntı, fırtına ve buz gibi çevresel etkilere karşı korunduğu, rıhtım veya iskelelerine gemilerin, deniz taşıma araçlarının yanaşıp bağlanabileceği, kalkabileceği veya su alanlarına demirleyebileceği olanakları kapsayan, yükleme, boşaltma, istifleme ve ulaşım sistemlerine de aktarma hizmetleri veren ulaşım altyapısıdır.

Ülkemizin en önemli limanları Mersin, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Trabzon ve Samsun şehirlerinde kurulmuştur.

Türkiye’nin en büyük limanı Mersin Limanı'dır. 21 rıhtımı bulunan Mersin limanı'nda büyüklüğüne göre aynı anda 30'a yakın gemiye yükleme-boşaltma hizmeti verilmektedir. Yıllık ortalama 15 milyon ton yük taşıması yapılmaktadır.

Hinterlandı en geniş liman ise İstanbul Limanı'dır. İtalat ve ihracat hacmi en geniş limanımız olduğundan en önemli limanımızdır. 

Trabzon Limanı ise yıllık 5 milyon ton kapasite ve 3.5 ton depolama alanıyla Doğu Karadeniz Bölgesi'nin en büyük limanı olma özelliğine sahiptir. Dalgakıran sayısı en fazla olan limandır. Doğu Karadeniz'in en önemli limanıdır. İran transit ticaret yolu buradan geçer.

Karadeniz’deki diğer büyük liman ise Samsun Limanıdır. 1756 metre rıhtım uzunluğuna sahip Samsun Limanı'nın yılda bin 130 gemi kapasitesi vardır. Rıhtım kapasitesi ise 2 milyon 380 bin ton/yıl olarak bilinmektedir. Dağların Samsun tarafında denizden uzak konumu sebebiyle hinterlandı Karadeniz bölgesinde en geniş liman olmasıyla Karadeniz Bölgesi'nin en önemli limanı olma özelliğini taşır. 

Bandırma Limanı: Bor madeninin ihraç edildiği liman olma özelliğini taşır. 

LİMAN EKONOMİSİ

Liman ülkesinin sahip bulunduğu kaynakların etkin ve verimli şekilde kullanılması ve bir güç oluşturacak biçimde yönlendirilmesi çabaları, çalışmaları ve faaliyetleridir. Ülkenin tarım, sanayi, ulaştırma, hizmetler, ticaret, deniz ve denizcilik faaliyetleri bir bütün olarak o ülkenin ekonomi ve iş hayatını oluşturur.

Dünyada meydana gelen gelişmeler, değişen ekonomik şartlar, siyasi olaylar ve teknolojik gelişmelere paralel olarak, deniz taşımacılığı dökme yük taşımacılığından, konteyner ve Ro-Ro taşımacılığına yönelmiş ve taşıma sistemi, kombine taşımacılığına dönüşmüştür.  Limanlar, ekonomiyi doğrudan etkileyen stratejik tesisler olmuştur.

Günümüzde limanlar, lojistik merkezi konum ve durumuna gelmiştir. Bunun yanında limanların, ulaştırma alt sistemleri olarak faaliyet gösteren ve yüklerin kapıdan kapıya taşınmasına olanak sağlayan kombine taşımacılığı da önem kazanmıştır.

Limanlar, aynı zamanda bir uluslararası ticaret aracıdır. Dünya ticaretinin ham maddesi olan, orman ürünleri, demir cevheri, hububat, çelik, çimento, kömür, bakır vb sanayi üretiminde kullanılan metal ham maddelerin taşıma ve dağılımı, belirli bölgelerden yapılmaktadır. Bu mallar her gün çıkış yerlerinden değişik limanlara yük dağılımı yapılarak birçok rotada gemiyle taşınmaktadır.

Ülkenin gelişmesinde ülke ve dünya ekonomisine önemli katkıları olan limanların verimli ve yeterli olmasında taşıyıcılar, ithalatçı ve ihracatçılar, armatörler, gemi acenteleri gibi liman kullanıcıları önemli rol oynar.

Limanların, dünyadaki gelişmelere uyum sağlaması ve bulunduğu bölgede rekabet gücünü arttırması önemlidir. Özellikle Konteyner taşımacılığında ana aktarma limanlarının oluşturulması, bulunduğu bölgenin bir transit ticaret merkezi konum ve durumuna getirilmesi açısından çok önemlidir.

Türkiye'nin en büyük konteyner limanı Tekirdağ'ın Barbaros ilçesinde bulunan Asyaport'tur.

Fotoğraf: Trabzon Limanı, MorenHaberAjansı