Farabi’de Çocuk Kemik İliği Nakli Merkezi Kuruldu

Farabi’de Çocuk Kemik İliği Nakli Merkezi kuruldu

Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi Başhekimliğinden yapılan açıklamada, Farabi Hastanenin Pediatrik Hematoloji Anabilim Dalı bünyesinde Çocuk Kemik İliği Nakli Merkezi kurulduğu ve faaliyetlerine başladığı bildirilmiştir.  Açıklamada: "Merkezimizde kritik öneme sahip çocuk kan hastalıkları tedavileri yürütülecektir. Bu tedaviler, ülkemizde sayılı merkezde yapılabilmektedir. Bölgemizde uzun zamandır büyük bir ihtiyaç olan söz konusu merkezimiz hem hastalarımızın uzak şehirlere gidip aylarca süren bu tedavi için zahmet çekmelerinin hem de yüksek meblağlarda para harcamalarının önüne geçecektir. Aynı zamanda bölge ülkelerdeki hastalar da bu merkez sayesinde sağlık turizmi kapsamında tedavi imkânı bulabilecektir. Merkezimizin Farabi Hastanesi’ne kazandırılmasında Rektörlüğümüz ve Başhekimliğimizle birlikte Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanımız Prof. Dr. Erol ERDURAN’ın yoğun gayret ve çabaları söz konusu olmuştur. Merkezimiz bünyesinde tedavi ekibinde Çocuk Hematoloji-Onkoloji Öğretim üyelerinden Prof. Dr. Erol ERDURAN, Doç. Dr. Ayşenur BAHADIR ve Dr. Öğr. Üyesi Gökçe Pınar REİS bulunmaktadır. Doç. Dr. Ayşenur BAHADIR hocamız Merkez Sorumlusu olarak görev almaktadır.

Çocuk Kemik İliği Nakli Merkezi aynı anda 4 çocuk kemik iliği nakli tedavisi verebilme kapasitesine sahiptir.

Kan hastalıkları çocukluk çağında yaşamı tehdit eden hastalıklar arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Ülkemizde her sene çok sayıda çocuk lösemi (kan kanseri) tanısı almaktadır. Başta lösemiler olmak üzere kemik iliği nakli gereken kan hastalıklarının başarıyla tedavi edilmesi için erken tanı ve doğru tedavi planlaması çok önemlidir.

 Kemik İliği Nakli / Hematopoetik Kök Hücre Nakli Nedir?

Kök hücre, bedenin başka hücrelerine dönüşebilme kapasitesi gösteren öncü hücrelere verilen özel isimdir. Kök hücreler içinde en çok bilineni ve tedavide en sık kullanılanı kan yapımından sorumlu olan “Hematopoetik / Kan” kök hücrelerdir. Hematopoetik kök hücre nakli / kemik iliği nakli; hematopoetik / kan kök hücrelerinin hastalara kan nakline benzer şekilde verilmesidir.

 Hematopoetik Kök Hücreler Nasıl Elde Edilir? 

Kemik iliği nakli için kullanılan hücreler üç farklı kaynaktan elde edilebilmektedir.

-  Kemik İliği

-  Damarlarda dolaşan kan (periferik kan)

-  Yenidoğanlardan alınan göbek kordonu kanı

  Çocukluk çağında Talasemi (akdeniz anemisi), Fanconi aplastik anemisi, immün yetmezlik, metabolik hastalıklar gibi doğumsal hastalıkların ve lösemi, edinsel aplastik anemi, lenfoma, nöroblastom gibi sonradan kazanılmış hastalıkların tedavisinde kemik iliği nakli önemli bir yer tutmaktadır. Kemik iliği nakli için deneyimli bir hekim-hemşire-personel ekibi ve bu iş için özel kurgulanmış bir servise ihtiyaç vardır. Her hastanın kendi içinde özel olduğu ve nakil sürecinin bu esas çerçevesinde yürütülmesi gerektiğinin unutulmaması gerekmektedir. 

 Kök Hücre Nakli Tipleri

Allojenik Kök Hücre Nakli Nedir?

Bu tip kök hücre naklinde kök hücreler hastanın kendisinden değil, başka bir kaynaktan elde edilmektedir. Tercih edilen HLA doku grubu uyumlu kardeş veya akrabadan nakil yapmaktır. Aksi durumda alternatif vericilerden nakil yapılması gündeme gelmelidir. Bu amaçla önce HLA uyumlu akraba dışı kemik iliği verici taraması yapılır. Akraba dışı verici yoksa akraba dışı kordon kanı araştırılır. Bu kaynakların hepsi tüketildiğinde alternatif kök hücre kaynağı olarak aile içi HLA uyumsuz veya haploidentik kök hücre nakilleri yapılabilir. Günümüzde bilimsel süreç bu şekilde olmalıdır.

 Otolog Kök Hücre Nakli Nedir?

Bu nakil tipinde, allojenik kök hücre naklinin aksine kök hücre kaynağı hastanın kendisidir. Hasta öncelikle hastalığın çeşidine bağlı olarak belli sayıda kemoterapi kürü aldıktan sonra hastalık gerileme durumu değerlendirilir. Bu değerlendirmede en önemli nokta hastanın kemik iliğinde hastalığın olmamasıdır.

 Çocukluk Çağında En Sık Hangi Hastalıklar İçin Kök Hücre Nakli Yapılmaktadır?

 

*      Akut Lenfobastik Lösemi

*      Akut Myeloid Lösemi

*      Hodgkin-dışı Lenfoma

*      Hodgkin Lenfoma

*      Nöroblastom

*      Ewing sarkomu

*      Medulloblastom (Beyin tümörlerinden)

*      Yumuşak Doku Tümörleri

*      Germ Hücreli Tümörler

*      Wilm’s Tümörü (böbrek tümörü)

*      Retinoblastom (göz tümörü)

*      Bazı otoimmün hastalıklar

*      Myelodisplastik Sendrom

*      Aplastik Anemi

*      Paroksismal Noktürnal Hemoglobinüri

*      Fanconi Aplastik Anemisi

*      Talasemi

*      Orak Hücre Anemisi

*      Ağır Kombine İmmün Yetmezlikler

*      Wiskott-Aldrich Sendromu

*      Hemofagositik Lenfohistiositozis

*      Kostmann Hastalığı

*      Kronik Granülomatöz Hastalık

*      Osteopetrozis

*      Mukopolisakkaridoz

*      Adrenolökodistrofi

*      Metakromatik Lökodistrofi(MLD)

*      Globoid hücre lökodistrofi(Krabbe)

*      Wolman hastalığı

 Kök Hücre Nakli Merkezi Özellikleri

Kök Hücre Nakil Ünitesi’nde hastalara dış ortamdan bulaşabilecek enfeksiyonları önlemek amacıyla çeşitli önlemler alınmaktadır. Bu önlemler;

 -  Her hasta odasının girişinde, oda ile koridor arasında özel bir bölüm yer almakta ve gerek nakil personelinin gerekse refakatçilerin bu bölümde dışarıdan taşıyabilecekleri enfeksiyonlardan arınmaları sağlanmaktadır.

-  Nakil süresince hastaların arzu ettikleri yiyecekler özel koşullarda hazırlanmaktadır.

-  Enfeksiyonlardan korunmalarını sağlamak amacıyla nakil ünitesinin tamamında havada bulunan partikülleri temizleyen hepa filtre sistemleri kullanılmıştır.