Aşure Günü Ne Zaman? Aşure Yapımı, Orucu ve Karbela

AŞURE GÜNÜ NE ZAMAN?

Muharrem ayının onuncu günü olarak kabul edilen Aşure Günü, bu sene, 18 Ağustos 2021 Çarşamba gününe denk geliyor.

AŞURE GÜNÜ NE ANLAMA GELİYOR?

Aşure- Aşura kelimesinin, Arapçada on sayısıyla ilgili "aşr ve aşir" kelimelerinden veya develerin güdülmesiyle ilişkilendirilen işr kökünden türediği düşünülüyor. İslam inancına göre, hicri yılın ilk ayı olan Muharrem ayının 10.cu gününe denk gelen bu gün, tarihsel süreç içerisinde peygamberlerin hayatında önemli hadiselerin yaşandığı bir gün olmasının yanı sıra bereket, birlik ve beraberliğin simgesi olarak da görülmeye başlanmış.

Bazı İslam kaynaklarına göre Hazreti Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması ve Hazreti Musa'nın Kızıldeniz'den geçerek İsrailoğulları'nı firavundan kurtarması hadiseleri bu günde gerçekleşmiştir. Bu görüşe göre aşure geleneği Hz. Nuh’un gemisinde aşure aşının tüketilmesinden gelir.

Aynı zamanda bugün, Emevi Devleti'nin ikinci Halifesi Yezid bin Muaviye tarafından gerçekleştirilen Hazreti Muhammed'in torunu Hazreti Hüseyin ve 72 yakınının şehit düştüğü "Kerbela Olayı"nın da tarihi olması açısından önem arz ediyor.

MUHARREM AYI NAFİLE ORUCU İBADETİ

Bu olayların Muharrem ayının onuncu gününde yaşanmasına büyük önem atfeden Müslümanlar, bugünü nafile orucu tutarak geçiriyor. Hz. Muhammed bu gün tutulan orucu “Ramazan ayından sonra en kıymetli oruç Allah’ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur” (Tirmizî, Savm, 40) olarak buyrulmuştur.

AŞURE TARİFİ – Aşure nasıl yapılır?

Yöresel ve kültürel farklılıklar sebebiyle aşurenin tarifleri de değişebiliyor. Ancak genel olarak ana malzeme olarak buğday, pirinç, kuru fasulye, nohut, şeker ve su kullanılıyor. Süslemesi için, ceviz içi, nar taneleri, kayısı, üzüm, incir, fıstık veya fındık kullanılıyor.

Buğday, kuru fasulye ve nohuttun geceden ıslatılması ve bekletilmesi gerekiyor. Daha sonra kaynatıldıktan sonra tencereye ekleniyor. Kayısı, incir, üzüm ıslatılıp bekletildikten sonra süzülen malzemeler tencerede toplanıp iyice pişiriliyor. Şeker ilave edilip, kaynamaya başlayınca soğutulup servis ediliyor.

AŞURENİN TOPLUMSAL ANLAMI

Muharrem ayının onuncu günü ve ertesi günlerde özel merasimlerle pişirilip dağıtılan tatlı olan Aşure Türk Müslümanların dinî halk geleneğinde önemli bir yer tutuyor. Birliğin, beraberliğin, paylaşmanın ve dayanışmanın bir sembolü ve aracı olan aşure geleneği hala benimseniyor ve yaşatılıyor. Asırlardır korunan bu gelenek sayesinde insanımız, Aşure yemeği için farklı tatları aynı tencerede pişirirken kültürümüzün güzelliklerini, farklılıkların ortak bir lezzete katkısı olarak düşünerek, dostluk ve beraberlik duygularıyla paylaşmaya devam ediyor.

OSMANLIDA AŞURE AŞI

Osmanlılar döneminde sarayda da pişirilirdi. Helvacıların nezaretindeki aşçılar ve kiler ağaları tarafından hazırlanan aşure, muharremin onundan itibaren “aşure testisi” adı verilen özel kaplarla saray dairelerine ve halka birkaç gün süreyle dağıtılırdı. Anadolu’da zengin aileler ve esnaf teşkilâtları tarafından pişirilen aşure sebilciler, duâgûlar ve halkın iştirak ettiği merasimlerle dağıtılır, bazı bölgelerde aşure dağıtımından sonra kurban kesilirdi. (Yusuf Şevki Yavuz, islamanksiklopedisi.org)

Görsel:Photo by Muhammad Amaan on Unsplash