Dünyanın En Eski Kadın Teşkilatı: Baciyan-I Rum

Günümüzde eğitim, sağlık, bilim, ticaret gibi birçok alanda başarılarıyla öne çıkmış Türk kadınının; tarihi ve toplumsal serüvenine ışık tutan en eski teşkilatlardan biri olan Baciyan-ı Rum, 13. Yüzyıldan itibaren Türk kadınının geçmişten bugüne sosyal ve ekonomik hayattaki aktif rolünü en iyi şekilde yansıtmaktadır.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, kadın kooperatiflerini ziyaret ettiğinde yaptığı açıklamada kadın kooperatiflerinin kurulmasını teşvik ettiklerini bildirerek sözlerine şöyle devam etti:

“Kooperatifler Anadolu’da yüzlerce yıldır varlığını sürdüren ve bizim kültürümüze ait özgün yapılar. Sadece ticari değil, insani yanı da çok güçlü olan birliktelikler. Anadolu’da kooperatiflerin tarihini Bacıyan-ı Rum’dan başlatmak mümkündür. Kadınların birbirlerine destek oldukları, aile ekonomisine katkı sağlarken sosyalleştikleri ve üretkenliklerini ortaya çıkardıkları bu meclisler, günümüzde kadınların potansiyelini yurt dışına taşıyacak özelliklere sahipler.

Bacıyan-ı Rum, sadece kadınlara bir şeyi nasıl yapacağını öğreten değil aynı zamanda ahlak, davranış mektepleri. Biz her zaman kendisi için istediğini başkaları için de isteyen insan karakterini inşa eden bir kültürün çocuklarıyız. Dolayısıyla bugün de kooperatiflerimizi sadece bir şeylerin yapıldığı değil, kadınların birbirine dostluk, arkadaşlık ettiği, dayanışma gösterdiği, omuz verdiği, destek olduğu birer okula dönüştürme yükümlülüğüz var. İnşallah bunu buralarda hep birlikte el ele, beraber yerine getireceğiz, başaracağız ve buradan hem Anadolu kültürünün o taşıdığı has mayanın ne olduğunu hem de üretmenin aslında dayanışmayla ne kadar daha kolay olduğunu hem kendimize hem ülkemize hem de dünyaya göstereceğiz.”

Baciyan-ı Rum; Anadolu Kadınlar Birliği anlamını taşıyan ve 13. Yüzyıl Anadolu’sunda üyelerinin göçmen Türkmen hanımlar olduğu, kadınların teşkilatlanıp gelişmesi için Ahi Evran'in eşi Fatma Bacı’nın, kurduğu, dünyanın ilk kadın teşkilatıdır.

Anadolu’nun birçok şehrinde yaygın olarak kullanılan “bacı” kelimesi abla, kız kardeş anlamına gelmekte olup, “Rum” kelimesi ise Anadolu anlamını ifade etmektedir.

Baciyan-ı Rum kadınlar arasındaki yardımseverliğin ve doğruluğun gelişmesine katkı sağlamış yetim ve kimsesiz genç kızları koruma altına alarak onların eğitimlerinden evliliklerine kadar sorumlu olmuşlardır. Ayrıca kimsesiz ihtiyar kadınların bakımı, maddi sıkıntısı olanlara yardım ve genç kızların evlendirilmeleri gibi birçok sosyal hizmetlerde bulunmuşlardır.

Kaynak
ASHB