ITER Nedir?

ITER (Latince "Yol"), günümüz dünyasındaki en iddialı enerji projelerinden biridir.

Güney Fransa'da 35 ülke*, Güneş'imize ve yıldızlara güç veren aynı prensibe dayalı, büyük ölçekli ve karbonsuz bir enerji kaynağı olarak füzyonun uygulanabilirliğini kanıtlamak için tasarlanmış bir manyetik füzyon cihazı olan dünyanın en büyük tokamakını inşa etmek için iş birliği yapıyor.

ITER’de gerçekleştirilecek deneysel çalışma, füzyon biliminin ilerlemesi ve geleceğin füzyon santrallerine zemin hazırlanması açısından büyük önem taşıyor.

ITER'in birincil amacı, füzyon reaksiyonları tarafından üretilen helyum çekirdeklerinin enerjisinin plazmanın sıcaklığını korumaya yetecek kadar olduğu ve böylece harici ısıtma ihtiyacını azaltan veya ortadan kaldıran yanan plazmaların araştırılması ve gösterilmesidir. ITER ayrıca bir füzyon reaktörü için gerekli teknolojilerin (süper iletken mıknatıslar, uzaktan bakım ve plazmadan güç boşaltma sistemleri gibi) kullanılabilirliğini ve entegrasyonunu ve gelecekteki bir reaktörde trityumun kendi kendine yeterliliğine yol açacak trityum üretme modülü konseptlerinin geçerliliğini test edecektir.

Uluslararası bir füzyon deneyi fikri ilk olarak 1985 yılında ortaya atıldığından beri binlerce mühendis ve bilim insanı ITER tasarımına katkıda bulundu. ITER Üyeleri (Çin, Avrupa Birliği, Hindistan, Japonya, Kore, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri) şu anda ITER deneysel cihazını inşa etmek ve işletmek ve birlikte füzyonu bir gösteri füzyon reaktörünün tasarlanabileceği noktaya getirmek için onlarca yıllık bir iş birliğine girdiler.

ITER bilimi, ITER uluslararası işbirliği ve Güney Fransa'daki Saint Paul-lez-Durance'da devam eden büyük ölçekli inşaat projesi hakkında daha fazla bilgi edinmek için ITER web sitesini incelemeye davet ediyoruz.

 *Eylül 2023 Güncellemesi: ITER'e katılan ülkeler arasında 27 Avrupa Birliği ülkesi artı Çin, Hindistan, Japonya, Kore, Rusya Federasyonu ve Amerika Birleşik Devletleri yer almaktadır. İsviçre ve Birleşik Krallık (Brexit öncesi) ITER Projesi'ne Euratom aracılığıyla katılırken, her iki ülkenin de Euratom'a ilişkin statüsü değişmiştir. İsviçre şu anda Euratom'da "ilişkili olmayan üçüncü ülke" statüsüne sahipken, bir ortaklık anlaşması üzerindeki müzakereler devam etmektedir; bu nedenle, Avrupa tarafından ITER inşasında katılımcı olmayan bir üye olarak kabul edilmektedir. Birleşik Krallık, Eylül 2023'te Euratom ile artık bir ortaklık anlaşması yapmayacağını, ancak ITER dahil olmak üzere uluslararası ortaklıklarını sürdürmeye ve geliştirmeye çalışacağını duyurdu. ITER Projesi şu anda Birleşik Krallık ve İsviçre vatandaşları ve şirketleriyle mevcut sözleşmeleri onurlandırıyor, ancak yeni sözleşmeler imzalamıyor.

Kaynak

ITER