Kalandar: Geleneksel Bir Kutlama ve Topluluk Etkinliği

Kalandar, geleneksel bir kutlama ve topluluk etkinliği olarak birçok kültürde yer alan, özel günlerde gerçekleştirilen bir geleneksel etkinliktir. Terim, farklı bölgelerde farklı isimlerle anılsa da, genellikle toplulukları bir araya getiren ve sosyal bağları güçlendiren bir atmosfer oluşturan bir kutlama biçimini ifade eder. Kalandar kelimesi, çoğu zaman kökenini yerel mitolojilere, tarihî olaylara veya doğa olaylarına dayandırır.

Kültürel ve Sosyal Önemi:

Kalandar etkinlikleri, kültürel ve sosyal öneme sahiptir çünkü genellikle topluluğun bir araya gelmesini, dayanışmayı ve eğlenceyi teşvik eder. Bu tür etkinlikler, geleneksel sanat, müzik, dans ve el sanatları gibi kültürel unsurları içerebilir, böylece toplumun kültürel mirası yaşatılmış olur.

Kalandar Etkinliğinde Neler Yapılır:

Kalandar etkinlikleri genellikle çeşitli etkinlikleri içerir. Bu etkinlikler arasında yerel sanatçıların sergileri, halk dansları, müzik konserleri, geleneksel el sanatları atölyeleri, yemek yarışmaları ve yerel üreticilerin ürünlerini sergileyerek yapılan pazarlar bulunabilir. Ayrıca, bazı kalandar etkinlikleri, yerel tarih ve kültürü kutlamak amacıyla geçmişe dayalı temalara odaklanabilir.

Trabzon’da kalandar geceleri (13 Ocak), gençler toplanarak çeşitli kılıklara girer ve kemençe eşliğinde köydeki evleri horonlar oynayarak gezerler haşlanmış mısır (koliva), fındık, ceviz, meyva, ekmek, un, şeker, yağ vs. toplarlar. Evlerin önüne gelen gençler bereket temalı bir Kalandar tekerlemesi söyler Dede (Momoyer) oyunu adı verilen oyun oynarlar.

Kalandar tekerlemesi

“Kalandaris kulandaris

Erkek uşak dişi buzak

Ver Allah ver

Dolsun bucak”

“Kalandar gecesi devlet bahçesi,

Veren hatun vermeyen katır”

O akşam yeterli malzeme toplandıktan sonra eğlence düzenlenen yere gidilir. Yemekler yapılır, golot (Kolos) pişirilir, tel helvalar çekilir, yenilir, içilir, çalınır, eğlenilir.

Kalandar İle İlgili İnanışlar:

Kalandar etkinlikleri genellikle yerel inançlar ve geleneklerle ilişkilidir. Örneğin, bazı topluluklarda kalandarın belirli bir tarihi veya mevsimi temsil ettiğine inanılır. Bazı kültürlerde kalandar, bereket ve bolluk getiren bir ritüel olarak kabul edilir, bu nedenle toplum üyeleri bu etkinliği kutsal kabul edebilir.

Kalandar İle İlgili Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler:

Kalandarın sosyal ve kültürel etkileri üzerine bir dizi bilimsel araştırma ve inceleme yapılmıştır. Bu çalışmalar, kalandar etkinliklerinin toplumda bir araya gelmeyi, dayanışmayı ve kültürel mirası güçlendirmeye nasıl katkı sağladığını anlamaya yönelik çeşitli perspektifleri içerir. Ayrıca, kalandarın topluluk psikolojisi ve sosyal bağlar üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla yapılan araştırmalar da bulunmaktadır.

Sonuç olarak, Kalandar, kültürler arası farklılıklara rağmen, genellikle topluluğun bir araya gelmesini, kültürel mirasın yaşatılmasını ve sosyal bağların güçlenmesini sağlayan önemli bir geleneksel etkinliktir. Bu tür etkinlikler, geçmişin bir yansıması olarak toplulukları bir araya getirir ve gelecek nesillere kültürel değerleri aktarmanın bir yolu olarak önemli bir rol oynar.