Atmosferdeki Küçük Partiküller Neden Önemlidir?

18 Aralık 2021 15:34 Çevre
resimler-haber/bugday_hasati_moren_haber1.jpg
google news

Atmosferdeki ince partikül maddeler (PM 2.5, kütle medyan aerodinamik çapı 2.5 mikrometreden küçük partiküller) insan ölümlerinin başlıca nedenidir ve üretiminin kontrol edilmesi bir sağlık politikası önceliğidir. Azot oksitler, partikül maddelerin önemli bir öncüsüdür ve kirlilik kontrol programlarının odak noktası olmuştur.

Bununla ilgili olarak, Zhejiang Üniversitesi Çevre ve Kaynak Bilimleri Fakültesinden Gu ve ekibi tarafından yapılan ve yakın zamanda Bilim dergisinde yayınlanan bir çalışmada; amonyak emisyonlarını azaltmanın aynı zamanda atmosferdeki ince partikül maddeleri azaltmanın önemli bir bileşeni olduğunu ve azaltmanın toplumsal faydalarının maliyetlerden büyük ölçüde ağır bastığını gösteriyor. Araştırma, amonyak emisyonlarının azaltılmasının nitrojen oksitler ve kükürt dioksit kontrolleri için uygun maliyetli bir tamamlayıcı olacağı belirtilmektedir.

 Bu çalışma, küresel olarak PM2.5'teki nitrojen payının 1990'da %30'dan 2013'te %39'a yükseldiğini ve nitrojen kaynaklı PM2.5 kirliliği nedeniyle kaybedilen toplam yaşam yıl sayısının 19.5'ten 23.3 milyon’a yükseldiğini ortaya koymaktadır. 

Azotu azaltımının maliyetleri ve faydaları

Çalışma, kaybedilen her bir yaşam yılına ülkeye özel bir refah maliyeti uygulayarak, 2013'te salınan nitrojen başına 4,8 dolarlık bir ortalama erken ölüm marjinal maliyetini tahmin ediyor. Öte yandan, küresel ortalama azaltma maliyetleri kg amonyak-azotu başına 1,5 dolar ve kg Nitrojen-azotu başına 16 dolardır.

Bu nedenle, amonyak-azotu azaltımından kaynaklanan azalan mortalitenin sosyal faydası, azaltma maliyetinden önemli ölçüde daha fazladır, Nitrojen-azotu için ise bunun tersi geçerlidir.

hava kirliliği atmosferdeki toz parçacıkları

Amonyak azaltımı için başlıca fırsatlar tarımsal uygulamalarla ilgilidir. Örneğin azotlu gübrelemeyi optimize etmek. Uygulamada, amonyağı kontrol etmeye yönelik birçok önlem, sıfır maliyetli bir uygulamaya sahip olabilir veya çiftçiler için net bir ekonomik fayda sağlayabilir.

Sonuç olarak, çalışma Nitrojen-azotu için azaltma maliyetleri, azaltılmış mortalitenin yararından daha büyüktür. Genel maliyetler ve faydalar göz önüne alındığında, nitrojen oksitler ve kükürt konusunda geçmişteki başarılı politikaları tamamlayarak, amonyak emisyonlarının kontrolüne daha fazla önem vermek için hava kirliliği politikalarının önceliğini vurgulamaktadır.

Kaynak
https://www.science.org
Üst fotoğraf : Pauline Bernfeld on Unsplash
Alt fotoğraf: B. Nur Akbulut