Sağlık Hizmetinde Radyasyon: Görüntüleme Prosedürleri

Yaygın tıbbi görüntüleme prosedürlerinin riskleri ve yararları hakkında bilgi edinin. Sağlığınız için en iyi kararı vermek için sağlık uzmanınızla durumunuz hakkında konuşun.

İyonlaştırıcı radyasyon, sağlık bakım prosedürlerinde, sağlayıcıların semptomların nedenlerini (tanılama) bulmalarına ve sağlık koşullarını yönetmelerine veya tedavi etmelerine yardımcı olmak için kullanılır. Her ne kadar hepimiz her gün iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalsak da, görüntüleme prosedürleri de dahil olmak üzere ilave radyasyona maruz kalma, yaşamın ilerleyen dönemlerinde kansere yakalanma riskini biraz artırır. Genellikle bir sağlık sorununu görüntüleme prosedürüyle teşhis etmenin veya tedavi etmenin faydaları, bu risklerden daha ağır basacaktır. Yaygın tıbbi görüntüleme prosedürlerinin riskleri ve yararları hakkında bilgi edinin. Durumunuza göre önerilen bir testin spesifik riskleri ve yararları ile radyasyona maruz kalma oranınızı nasıl sınırlandıracağınız konusunda sağlık uzmanınızla konuşun.

Görüntüleme Prosedürleri Nasıl Çalışır?

Çoğu insan bir veya daha fazla tıbbi görüntüleme testi yaptırmıştır. Tıbbi görüntüleme prosedürleri, vücudun belirli bir kısmına, bir tür iyonlaştırıcı radyasyon olan x-ışını ışınlarını iletir ve o bölgedeki kemikler, dokular ve organlar gibi yapıları gösteren dijital bir görüntü veya film oluşturur. Nükleer tıp prosedürleri, organların veya dokuların nasıl çalıştığını görmek (tanı için) veya hasarlı veya hastalıklı organları veya dokuyu hedef alıp yok etmek (tedavi için) için vücut içindeki radyoaktif materyali kullanır.

Sağlık hizmeti sağlayıcıları bu görüntüleri teşhis amacıyla, sağlık sorununuza neyin sebep olduğunu bulmak için veya bazen tedaviyi yönlendirmek için kullanabilir.

Sağlık uzmanınızın önerebileceği görüntüleme prosedürünün türü, sağlık durumunuza ve vücudunuzun incelenen kısmına bağlı olacaktır. Görüntüleme testlerinin bazı yaygın örnekleri şunları içerir:

• Röntgenler
• CT veya CAT (Bilgisayarlı Tomografi taramaları)
• Floroskopi
• Nükleer Tıp

Radyasyonla Tıbbi Görüntülemenin Faydaları ve Riskleri

Sağlık hizmeti sağlayıcıları tıbbi görüntüleme prosedürlerini tanı koymak, sağlık sorununa neyin yol açtığını bulmak veya tedaviyi yönlendirmek için kullanır.

Faydalar

• Sağlık hizmeti sağlayıcılarına organlar, kan damarları, dokular ve kemikler hakkında daha iyi bir görüş sağlar.
• Ameliyatın iyi bir tedavi seçeneği olup olmadığına karar vermenize yardımcı olacak ayrıntılı bilgiler sağlar.
• Kateterlerin, stentlerin veya diğer cihazların vücuda yerleştirilmesine yönelik tıbbi prosedürleri yönlendirmek için kullanılabilir (floroskopi, bir tür görüntüleme).

Riskler

• Her prosedür, yaşamınızın ilerleyen dönemlerinde kansere yakalanma olasılığınızın biraz artmasına katkıda bulunur.
• Bazı görüntüleme prosedürleri intravenöz (IV) kontrast boya içmenizi veya almanızı gerektirir. Bazı kişiler boyaya karşı alerjik reaksiyon gösterebilir.
• Cerrahiyi yönlendirmek için yapılan floroskopi, diğer görüntüleme prosedürlerinden daha yüksek dozda radyasyon kullanır ve ciltte kızarma ve saç dökülmesine neden olabilir.

Hamileyseniz veya Hamile Olabilirseniz

Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız daima sağlık uzmanınıza ve radyoloğunuza (radyasyonla görüntüleme çalışmaları yürütme sertifikasına sahip bir tıp uzmanı) söyleyin. Hamile olma ihtimaliniz varsa ancak bunu doğrulamadıysanız sizden hamilelik testi yapmanızı isteyebilirler. Hamileyseniz, sağlık uzmanınız tıbbi görüntüleme prosedürünü iptal etmenin, doğum sonrasına ertelemenin veya radyasyona maruz kalmanızı azaltacak şekilde değişiklik yapmanın en iyisi olacağına karar verebilir. Çoğu durumda, hamile bir kadın ve doğmamış çocuk için görüntüleme prosedürünün riski, tıbbi bir endişeyi öğrenmenin faydasıyla karşılaştırıldığında çok küçüktür.

Çocuğunuzun Görüntüleme Prosedürüne İhtiyacı Varsa

Görüntülemeden kaynaklanan radyasyon maruziyeti çok düşük olmasına rağmen çocukların radyasyondan etkilenme olasılığı yetişkinlere göre biraz daha fazladır. Genç yaşta radyasyona maruz kalmak, radyasyona maruz kalmanın artması ve muhtemelen kansere neden olması için daha fazla zamanları olduğu anlamına gelir. Çocuklarda gerçekleştirilen görüntüleme işlemlerinin ihtiyaç duyulan en az radyasyon miktarını kullanması önemlidir. Aşağıda sıralanan adımların yanı sıra, çocuğunuzun muayenesinde radyasyon dozunu düşüren bir tesiste, çocuğun boyuna ve yaşına göre ayarlanmış bir ortamda test yapıldığından da emin olabilirsiniz.

Maruziyet Nasıl Sınırlandırılır

Tıbbi görüntüleme testleri yalnızca gerekli olduğunda yapılmalıdır. Radyasyon prosedürleri konusunda özel olarak eğitilmiş tıp uzmanları olan radyologlar, gereken en düşük radyasyon miktarını kullanır ve bu dozlar çocuklar için daha da azaltılır. Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız bunu sağlık uzmanınıza ve radyoloğunuza söylemeniz önemlidir.

Görüntüleme çalışmalarından gereğinden fazla radyasyona maruz kalmadığınızdan emin olmanın en iyi yolu, görüntüleme prosedürlerini takip etmek ve gördüğünüz her sağlık uzmanının veya uzmanın sonuçlarınızı aldığından emin olmaktır. Ayrıca sağlık uzmanınıza, MRI veya ultrason gibi radyasyon kullanmayan testlerin gerekli bilgileri sağlayıp sağlayamayacağını da sorabilirsiniz.

Kaynak

CDC