Spirulina Nedir? Nasıl Üretilir? Faydaları Nelerdir?
Spirulina Nedir? Nasıl Üretilir?
Spirulina mikroalg olarakta bilinen fotosentez yapan mavi-yeşil mikroskobik tatlı su yosunudur. Spiral yapıda olan Spirulina deniz yosunu değildir ve tuzlu suda yetişmemektedir.
Cyanophyta ailesine ait Spirulina, silindirik hücrelerden oluşan ipliksi yapıda, gaz vakuolleri içeren prokaryotik bir mikroalgdir.
Spirulinanın 2000’li yıllarlarda Birleşmiş Milletler ve Dünya Tarım Örgütü (FAO) tarafında hem çocuklar hem de yetişkinler için çok faydalı olduğu kabul edilmiştir. Besleyici özeliğinden dolayı NASA’nın uzun süreli uzay yolculuklarında spirulina kullanımını aday göstermesi ile popüler olmayı başarmıştır.
Spirulina’nın Besin Değeri
Spirulina'da doğal olarak bulunan bitkisel besin öğeleri:
En az %56 (ortalama %66) protein,
B12 vitamini, K vitamini gibi çeşitli vitaminler,
Demir, kalsiyum, fosfor, magnezyum, krom gibi mikro ve makro mineraller,
Karoten (turuncu), klorofil (yeşil), fikosiyanin (mavi), zeaksantin (turuncu) gibi çeşitli bitkisel pigmentler.
Spirulina hücreleri hasardan korumaya yardımcı olabilecek protein, vitaminler, mineraller, karotenoidler ve antioksidanlar bakımından oldukça zengindir.
Bu kadar ilgi görmesinin nedeni içeriğindeki protein, vitamin ve minerallerin vücutta emilim miktarının %90’lara kadar varmasından kaynaklamaktadır.
Nasıl Tüketilir?
Spirulina üretildiği tesislerde hasat edildikten sonra, taze olarak tüketildiği gibi, kurutulduktan veya ısıl işlem gördükten sonra çeşitli formlarda tüketime sunulmaktadır. Hap ve toz şeklinde piyasada bulunmaktadır.
Günlük kullanım önerisi bir çay kaşığı kadardır yani yaklaşık 3 gram’dır.
Gıda takviyesi olarak kullanılmasının yanında Mavi-Yeşil spirulina ile smoothie, latte ve shake içecekler de yapılabilmektedir.
Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nde görevli Bilim insanı Prof. Dr. Oya Işık Spirulina yosununun evde özellikle taze olarak soğuk içecekler, süt ve salatayla çok kolay üretilebileceğini belirtmiştir.
Nasıl Üretilir?
Profesyonel olarak büyük ölçeklerde üretimde çeşitli şekillerde imal edilen havuz ünitelerinde yetiştirilir. Havuzlarda su hafifçe hareket ettirilir. Spirulinanın çoğalması için su içerisine bitki besi maddeleri ilave edilir.
Bu kıymetli besini, dileyen herkes evinde yetiştirebilir.
Spirulina yetiştirmek için nelere ihtiyaç duyulur.
- Spirulina kültürü; Spirulina kültürünü Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden almak mümkündür. Genellikle 0.5 litre olarak vermektedir.
- Akvaryum, 50 veya 100 litre.
- Sodyum bikarbonat (1 litre için 16 gram) ve Turnusol kâğıdı; pH’yı 9-10’a ayarlamak için kullanılır.
- Akvaryum ısıtıcısı; su sıcaklığı ortalama 30-32 derece arasında olması gerekiyor.
- Hava pompası, hortumu ve taşı. Hava kabarcıkları suyu hareketlendirecektir.
- Şelatlı demir çözeltisi; eczaneden alabilirsiniz. Besin eklediğinde birkaç damla damlatılması yeterli olur.
- Bitki besini; Zarrouk veya Walne besi ortamı yeterli olacaktır. Çukurova üniversitesinin kullandığı besi ortamı var. Bitki besinini kendinizde hazırlayabilirsiniz.
Spirulina güneşi sever ve güneşli günlerin fazla olduğu mevsimlerde yoğun bir şekilde üretim sağlanır.
Hasat Nasıl yapılır?
Akvaryumdaki Spirulina çoğalıp geliştikçe suyun rengi değişecektir. Akvaryum rengi koyu yeşil olduğunda hasat zamanı gelmiştir.
Ayrıca, yüksek teknoloji gerektiren biyoreaktörler ile de Spirulina üretmek mümkündür. Ticari boyutta üretim için Spirulina yetiştirmenin eğitimini almak gerekebilir. Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Bilim insanı Prof. Dr. Işık Spirulina yetiştiriciliği kursu açtıklarını ve kurslara katılanlara pratik ve teorik olarak ders verdiklerini belirtmiştir.
Kaynak
Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi
Zarrouk Besin Ortamı