Yeni Hayvan Hakları Yasası Kabul Edildi İşte Yeni Değişiklikler

Hayvan dostlarımıza dair yeni hukuki düzenlemeler yapılması uzun süredir gündemde. Beklenen yeni kanun tasarısı ilgili komisyondan geçti ve meclis genel kurulunda kabul edildi.

Yürürlüğe girecek yeni kanunla, kedi ve köpek sahiplenenler hayvanlarını dijital kimliklendirme yöntemiyle kayıt altına aldırmakla yükümlendirildiler. Kayıt altına alınmaması halinde 1200 TL ceza öngörülüyor.

Hayvanların mal olarak görülmesi TCK’da da yapılacak değişiklikle son bulacak. Pet-shop’larda fiziksel olarak kedi ve köpek bulundurmak yasaklanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilen üretim yerlerinden kedi ve köpeklere ilişkin katalog ve benzeri görsellerden hayvanların teslim alınabileceği belirtilmiş ancak bu yerler kanunda “Ev hayvanı satış yerleri” olarak geçtiği için hayvan satışlarının devam edeceği yalnızca pet-shoplarda barındırılamayacağı görülüyor. Bu uygulama, işletmecilerin ellerindeki mevcut hayvanların durumu göz önünde bulundurularak teklifin yürürlüğü girdiği tarihten itibaren 1 yıl sonra hayata geçirilecek.

Önceki kanun hayvanları mal statüsünde değerlendirdiği için hayvanlara karşı işlenen cinsel istismar hali başta olmak üzere cana zarar veren her türlü suç fiilini kabahat olarak niteliyor ve bu suç fiillerini işleyenlere kabahatlere uygulanan idari para cezalarına hükmediyordu. Yeni kanunda bu fiillerin suç olarak tanımlandığı görülüyor. Buna göre bu fiilleri işleyen kimseler hapis ve adli para cezasıyla cezalandırılacaklar. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta tüm hapis cezalarının maddi anlamda kişinin hapsini ifade etmediği gerçeği. Bu hususta halk arasındaki “yatarı kaç” söylemini hatırlamakta fayda var.  5237 sy. Türk Ceza Kanunu Md. 50’de; 1 ve 1 yıldan daha az süreli hapis cezalarının adli para cezasına çevrilebileceği öngörülüyor. Md.51’e göre 2 yıldan daha az hapis cezaları, eğer kişinin yaşı 65’ten fazla ise bu 3 yıl oluyor, mahkûmun talebi üzerine infaz edilmiyor ve erteleniyor.

Kanun’un lafzına göre hayvanlara cinsel saldırı/istismar’ da bulunanlar ile bir ev hayvanına veya evcil hayvana işkence eden veya acımasız ve zalimce muamelede bulunan kişiler 6 aydan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezasıyla cezalandırılacaklar. 

Öte yandan yeni kanunla suçüstü hali hariç olmak üzere sokak hayvanlarına dair işlenen fiillerin soruşturulabilmesi Tarım ve Orman Bakanlığı’nın il ve ilçe müdürlüklerinin başvuru şartına bağlanmış. Bu sahipli hayvanınıza karşı işlenen suçlarda şikayetçi olabileceğiniz, sokak hayvanlarına karşı işlenen bir suçta ise il/ ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunmanız gerektiği ve bu idari birimlerin savcılıkta suç duyurusunda bulanabileceği anlamına geliyor. Bu düzenleme ile sivil toplum kuruluşları ve derneklerin görülmekte olan davalardaki etkinliği engellenmiş oluyor. Bu o kuruluşlardaki fertleri koruyan bir düzenleme olsa da ne yazık ki kamuoyunu bilgilendirme görev ve faaliyetlerini kısıtlıyor.

Eski 5199 sy Kanun ile Yeni Kanun’un HAYTAP tarafından hazırlanan karşılaştırmalı metin tablosuna erişeceğiniz HAYTAP sayfasına bu linkten ulaşabilirsiniz.