Zeigarnik Etki ile Hafızanın Boşlukları Arasında

Zeigarnik etkisi, Psikolog Bluma Zeigarnik tarafından keşfedilmiş olan; yarım kalmış görevlerin veya yaşananların tamamlananlara göre daha kolay bir şekilde hatırlanmasını ifade eden psikolojik bir fenomen kavramdır. Bir başka deyişle yarım kalan şeylerin hatırda daha iyi kalmasıdır.

Yani sürekli bir şeyleri yarım bıraktığınızı düşünüyorsanız, bunun nedeni beyninizin tamamlanmamış işleri hatırlamak konusunda daha seçici olması olabilir!

Bu etki ile travmatik anıların devamlı yeniden gözden geçirilerek daha belirginleştiği ve hayatın akışına yedirilene kadar üzerimizde uç etkilere neden olduğu açıklanmaya çalışılmıştır.
Yarım kalmış aşklarımızı unutamayışımızı, yarıda bıraktığımız şeylerinde sürekli aklımızda kalışını çok net açıklar. Eve planlanandan erken geri dönmek zorunda kaldığımız tatillerin neden bizler için daha çekici ve unutulmaz olduğunu aydınlatır.

Rastladığımız Noktalar

Örneğin en sevdiğimiz diziler, izlediğimiz bölümü sadece merak uyandırmak için en heyecanlı yerinde kesmiyor; aynı zamanda belleğimizi manipüle ediyor! “Devam edecek” şeklinde en önemli yerinde yarıda bırakılan diziler, bu psikolojik etkinin en bariz örneklerinden sayılabilir.
Bu etkiden reklamcılıkta da yararlanılmakta. Genellikle bir reklamın önce tamamı yayınlanır, bir süre sonra kesilerek kısaltılmış hali yayınlanır. Çünkü izleyenler daha önce tamamını izledikleri için, kısaltılmış halini izlediklerinde de tamamını hatırlıyorlar. Böylelikle kısa yayın süresi ile reklam giderleri azaltılmış olurken Zeigarnik etkiyle ürün insanların zihninde daha iyi yer edinmiş oluyor.

Bluma Wulfovna Zeigarnik kimdir?

Olağanüstü bir Rus psikolog olan Zhenya-Bluma Zeigarnik, 27 Ekim 1901'de Litvanya'nın güneyindeki küçük Prenai kasabasında doğdu. Bluma Minsk’te Mantık ve Psikoloji eğitimi aldıktan sonra Almanya’da Berlin Üniversitesi Felsefe Bölümü'ne kaydoldu.

Yaptığı deneysel araştırmalar sonucunda yetişkinlerin yarıda kesilen görevleri tamamlanmış olanlardan yaklaşık %90 daha iyi hatırlama eğiliminde olduklarını, çocukların ise genellikle yarıda kesilen görevleri hatırladıklarını belirten dünyaca ünlü fenomen “Zeigarnik etkisi”ni tanımladı. Zeigarnik, yaşadığı dönemde Doğu ve Batı arasındaki siyasi yasaklar nedeniyle kendisi kabul edemese de Lewin Memorial Ödülü'ne layık görüldü.

Kaynaklar/ Ayrıca Bakınız:

The Science of Psychotherapy